GDJE SE ČUVA ARHIVSKO BLAGO REPUBLIKE SRPSKE
Na samom početku Aleje Svetog Save u Banjaluci nalazi se objekat izdužene prvougaone forme sa naglašenim centralnim rizalitom, odnosno, pročeljem gdje je smješten glavni ulaz. U pitanju je nekadašnja Carska kuća.
Objekat su sagradili austrougari 1880. godine kao namjenski vojni objekat za komande raznih vojnih formacije koje su bile stacionirane na ovom području.
Kuća je nekoliko puta mijenjala namjenu a od 1973. godine do danas, tu je smješten Arhiv Republike Srpske.
Arhiv Republike Srpske ima jednu od najvećih biblioteka u Republici Srpskoj koja se smatra jednom od najznačajnijih u smislu istoriografije i arhivistike.
Arhiv od samog osnivanja sakuplja knjige a određeni dio naslova je naslijeđen od ukinutog Instituta za istoriju Banjaluka 2011. godine, a kolekcija broji oko 25 000 – 30 000 bibliotečkih jedinica.
Sam objekat posjeduje posebne arhitektonske kvalitete, a unutrašnjost karakteriše dodatna muzeološka funkcija.
Vojni objekti ovog tipa iz austro-ugarskog perioda obično su imali podrum, što nije slučaj sa ovom građevinom koja u svom sastavu ima prizemlje i jedan sprat.
Ovo je tipska komandna zgrada austrougarske vojske iz tog perioda i vjerovatno jedina sačuvana zgrada tog tipskog projekta koja nije izmjenjena i čuva se originalna forma.
Depoi se nalaze u prizemlju zgrade i u nekoliko pomoćnih objekata. Renoviranjem depoa 2019. godine, arhivska građa je povećana za 75% zahvaljujući pokretnim stalažama koje čuvaju prostor. Prema propisima, arhivska građa se čuva u kutijama od impregniranog kartona.
– Najstariji zapis koji se čuva u Arhivu Republike Srpske je filozofska rasprava Enurul Vehadž. U pitanju je prepis iz 17. vijeka i pripada Zbirci orijentalnih rukopisa i dokumenata kojih ima oko 50-ak što uvezanih što pojedinačnim i svi su pisani orijentalnim jezicima i datiraju iz Osmanskog perioda i koji su otkupljeni 60-ih godina od strane nekadašnjeg Arhiva Bosanske Krajine – podsjeća portal BLink.
U dvorištu Arhiva RS, na uglu Aleje Sv. Save i Ulice kralja Petra I Karađorđevića, nalazi se spomenik Petru II Petroviću Njegošu, a riječ je o bisti vajara Sretena Stojanovića.
Arhiv Republike Srpske sa sjedištem u Banjaluci osnovan je 1992. godine. U njegov sastav ušli su bivši Arhiv Bosanske Krajine u Banjaluci kao sjedište nove institucije, Regionalni arhiv Doboj i Istorijski arhiv Foča. Nakon toga, Arhiv RS uspostavio je regionalne kancelarije u Zvorniku, Sokocu i Trebinju. Arhiv prikuplja, štiti, čuva, sređuje, obrađuje i daje na korišćenje arhivsku građu na cjelokupnoj teritoriji Srpske.
Arhiv Republike Srpske je republička upravna organizacija u sastavu Ministarstva prosvjete i kulture.
Pridružite se našoj
Viber zajednici
Stanje na graničnim prelazima