FIBULE, MILJOKAZ I ILIRSKI GRAD NA "ZADNJOJ STOPI REPUBLIKE SRPSKE"

Na lokalitetu Stražbenica, koji se nalazi u selu Bukovača između opština Drinić i Bosanski Petrovac, na samoj entitetskoj liniji, arheološka istraživanja donose nova saznanja o bogatoj prošlosti ovog kraja.

FOTO: Zdravko Samardžija

Među pokretnim arheološkim nalazima posebno se ističe fibula tipa „varijanta V“, datirana u period 1–2. vijeka, kao i rijedak primjerak lukovičaste fibule iz kasnoantičkog perioda (4–6. vijek). 

Fibule, kao tipični rimski odjevni ukrasi, svjedoče o svakodnevnom životu, te vojnim i civilnim strukturama tog doba.

Pored fibula, pronađeni su i keramički ulomci koji ukazuju na kontinuiranu naseljenost područja od praistorije do ranog srednjeg vijeka, što dodatno naglašava značaj ovog lokaliteta. 

Posebno se izdvaja rimski miljokaz, po stilskim odlikama sličan onima sa puta Drvar – Petrovačko polje, koji je podignut u vrijeme cara Klaudija. 

Pronađena je i rimska potkovica, što dodatno potvrđuje važnost ovog područja u sistemu rimskih komunikacija.

Značaj Stražbenice nije samo arheološki nego i simbolički. 

Foto: Zdravko Samardžija

Na ovom brdu nalazi se i takozvana „zadnja stopa Republike Srpske“, a lokalitet je ujedno i istorijski važan — na njemu su sačuvani ostaci ilirskog grada Serationa, gdje je, prema istorijskim izvorima, rimski car Tiberije 7. godine nove ere zadobio važnu pobjedu u Batonovom ustanku.

Nalazi iz Stražbenice dopunjuju sliku o intenzivnim vezama lokalnih zajednica s važnim antičkim centrima poput Siscije i Salone, čineći ovaj lokalitet izuzetno vrijednim za proučavanje rimske i kasnoantičke istorije Bosne i Hercegovine.