BANJALUKA UGOSTILA SRPSKOG HEMINGVEJA

U Kući Milanovića u Banjaluci održano је književno veče pisca i jednog od najpoznatijih ratnih reportera na ovim prostorima Nebojše Jevrića, ovogodišnjeg laureata „Velike nagrade Ivo Andrić“ za najbolju knjigu objavljenu tokom godine u Republici Srpskoj i Srbiji - zbirku priča "Mrtvi dim" u izdanju Srpske književne zadruge.

FOTO: Srpska info

Јevrić je tokom svoje bogate novinarske karijere izvještavao za brojne medije, Nin, Politiku, Jedinstvo…. ali ga većina pamti kao jednog od najboljih ratnih reportera čuvene beogradske „Duge“. Pisao je sa prvih linija fronta iz Krajine, Slavonije,  sarajevskog ratišta, Kosova….jer, po vlastitom priznanju tamo se osjećao najsigurnije. Siva zona ratišta za njega je bila zona opasnih namera.

Jedna od poznatih priča je koja prati ovog srpskog Hemingveja je kada je Jevrić tokom rata na Palama sreo američkog novinara Roja Gatmana. Gatman  se raspitivao o silovanju muslimanki u Bosni, a na pitanje ko je najviše silovao, Jevrić mu je odgovorio da je to svima poznato i da se radi o Grubanu Maliću. Gruban je bio fiktivni lik iz romana Miodraga Bulatovića „Heroj na magarcu“.  Gatman je to ime objavio u svom tekstu u američkim medijima, a Ričard Goldston, sudija Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju u Hagu, potom je dodao Grubana Malića na listu ratnih zločinaca koje tribunal potražuje i označio ga kao čuvara u logoru Omarska. Optužnica protiv Malića je odbačena tek 1998. godine, a Jevrić je iste godine napisao knjigu „Heroj na putu putuje u Hag“.

Govoreći sinoć u prepunoj kući Milanovića, Jevrić se prisjetio kako je 1997. godine, mnogo godina prije Andrićeve nagrade, od svog književnog „oca“ Miodraga Bulatovića dobio na poklon Andrićev kaput.

– Dok sam bazao Terazijama, naišao je na mene Miodrag Bulatović i odveo me na ručak.  Odveo me je na ručak i rekao: „Jedi, ko zna kad ćeš sljedeći put da jedeš kad hoćeš da budeš pisac.“ Poslije smo otišli kod njega u stan i tu sam dobio prvu i najtežu nagradu. Predsjednik i jedini član žirija bio je Miodrag Bulatović. Dobio sam Andrićev kaput. Onaj koji je Bulatoviću jedne takve zime poklonio Ivo Andrić. Rekao mi je „Nemojte mi se zahvaljivati,  nego i vi pomozite nekom jer dobro treba da ide ukrug.“ Osjećao sam teret Andrićevog kaputa sve vrijeme rata. Kad je potpisan Dejtonski sporazum, poklonio sam ga, pažljivo birajući, tada još mladom Željku Pržulju iz Neđarića, koji je tek počinjao da piše. U ratu su mu poginuli i otac i brat. Sada je odluka na Željku kome će pokloniti Andrićev kaput, ali kako mi je rekao našao je kandidata koji je bio dječak u onoj strašnoj koloni koja je, noseći tela mrtvih, napuštala Sarajevo – ispričao je Jevrić.

Podsjetio je da su po njegovim pričama snimljena i dva filma “Ružina osveta” Aleša Kurta i “Šangarepo, ti ne rasteš lijepo” Bobana Skerlića. Istakao je da je imao sreće jer je 21. vijek – vijek kratke priče, forme u kojoj je neprikosnoven što dokazuju I brojne nagrade.

Za knjigu “Tihi dim” Jevrić je dobio nagradu Fonda Zadužbine Branka Ćopića, a uz Matiju Bećkovića i Zorana Kostića u junu ove godine bio je laureate književnih nagrada “Pivsko oko” I “Kosta Radović”.

Govoreći o svom novinarskom i književnom radu, Jevrić je ispričao i ovu priču iz Neđarića.

– U Neđariće se išlo samo po kazni. Ja sam otišao i ostao. Ima samo jedna ulica koja spaja Neđariće sa Ilidžom. Kasindolska, ulica smrti. Širina srpske teritorije bila je šesto metara, a po njoj su tukli Igmana i sa Stupa, a snajperom sa studentskih domova. Kasindolska ulica je bila žila kucavica sarajevskog ratiša i niko ne broji koliko je bilo napada. Od 150 branilaca Kasindolske njih 120 je poginulo. Kad pominju Košare, trebalo bi pomenuti i Kasindolsku – ističao je Jevrić.

Nebojša Jevrić je napisao oko hiljadu priča i objavio trinaest zapaženih knjiga, među kojima su “Tihi Tat”, “Srpski rulet”, “Heroj na magarcu putuje u Hag”, “Fajront”, “Luda kuća”, “Ratna trilogija”.

O njegovom književnom opusu je govorio је prof. dr Duško Pevulja.

Jevrićevo veče u Banjaluci održano je u organizaciji Srpskog prosvjetnog I kulturnog društva “Prosvjeta” Banjaluka pod nazivom “Po zlu putu: U traganju za pričom”, piše Srpska info.