POLA VIJEKA OD JEZIVOG ZEMLJOTRESA U BANJALUCI (VIDEO)

Centralni događaj obilježavanja 50. godišnjice katastrofalnog zemljotresa, koji je 27. oktobra 1969. godine pogodio Banjaluku, ostavljajući iza sebe potpuno razoren grad, jeste izložba pod nazivom „Zemljotres u Banjaluci – 1969, solidarnost, obnova i izgradnja“ u Banskom dvoru. Izložba je zajednički projekat Arhiva Republike Srpske, Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske i Udruženja arhivskih radnika Republike Srpske, a realizuje se pod pokroviteljstvom Grada Banjaluka. Veliku izložbu sačinjavaju dva osnovna segmenta: istorijsko-arhivski i umjetnički, uz prateće sadržaje. Istorijsko-arhivski segment izložbe provodi nas kroz priču o istoriji Banjeluke kroz njena rušenja, obnavljanja i građenja od kraja Drugog svjetskog rata do 80-ih godina prošlog vijeka. Ovaj segment podijeljen je na više poglavlja i donosi raznovrsne istorijske materijale u vidu fotografija, arhitektonskih nacrta, građevinskih projekata, novinskih naslovnica, razglednica, mapa i dokumenata. Najveći dio odnosi se na seriju razornih zemljotresa i njihove neposredne posljedice, dok prethodni i prateći dijelovi govore o razvoju, odnosno obnovi i urbanističkoj transformaciji grada u decenijama koje su prethodile, odnosno pratile zemljotres. U ovaj segment uključeni su arhivski filmovi i interaktivni elementi.

Umjetnički segment izložbe obuhvata odabrana djela iz kolekcije Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, koja su u Banjuluku prispjela u „Akciji solidarnosti likovnih umjetnika Jugoslavije i svijeta“.

Akcija solidarnosti pokrenuta je već u prvim danima nakon zemljotresa kao plemeniti gest likovnih stvaralaca sa prostora tadašnje Jugoslavije, a potom i drugih krajeva svijeta, koji su odlučili da na svoj način, darovanjem umjetničkih djela, pruže podršku ugroženom gradu. Zahvaljujući tome prikupljeno je približno 750 umjetnina različitih medija, što je poslužilo kao temelj za osnivanje Umjetničke galerije Banjaluka, današnjeg Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, i činilo njen početni fundus. Arhivsku postavku izložbe potpisuje arhivista-informatičar Saša Đukić (Arhiv Republike Srpske), a umjetničku viša kustoskinja Žana Vukičević (Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske). Izložbu prati obimna dvojezična publikacija sa istorijskom ekspozicijom i raspravnim tekstom koji je napisao mr Vladan Vukliš, viši arhivista i pomoćnik direktora Arhiva Republike Srpske, kao i tekstom Žane Vukičević i katalogom odabranih djela. Zemljotres iz 1969. godine potpuno je devastirao Banjaluku, uzeo 15 života, a hiljadu ljudi su bili teže i lakše povrijeđeni. Materijalna šteta je bila ogromna, jer je uništeno 86 000 stanova. Velika oštećenja nanesena su školskim (266), kulturnim (146), zdravstvenim (133), društvenim i objektima javne uprave administracije (152). Privreda je pretrpila značajne gubitke, a sva preduzeća su naredni period radila sa značajno smanjenim kapacitetima, dok su neka i potuno prestala sa proizvodnjom. SeeSrpska