GDJE SE ČUVA ARHIVSKO BLAGO REPUBLIKE SRPSKE?

Na samom početku Aleje Svetog Save u Banjaluci nalazi se objekat izdužene prvougaone forme sa naglašenim centralnim rizalitom, odnosno, pročeljem gdje je smješten glavni ulaz.

U pitanju je nekadašnja Carska kuća.

Objekat su sagradili austrougari 1880. godine kao namjenski vojni objekat za komande raznih vojnih formacije koje su bile stacionirane na ovom području. [/av_image] Kuća je nekoliko puta mijenjala namjenu a od 1973. godine do danas, tu je smješten Arhiv, nekada Bosanske Krajine, a danas Republike Srpske. Arhiv Republike Srpske ima jednu od najvećih biblioteka u Republici Srpskoj koja se smatra jednom od najznačajnijih u smislu istoriografije i arhivistike.

U ovoj instituciji pohranjeno je blizu pet kilometara arhivske građe.

– Arhiv od samog osnivanja sakuplja knjige a određeni dio naslova je naslijeđen od ukinutog Instituta za istoriju Banjaluka 2011. godine. Naša kolekcija, koja još nije u potpunosti sređena broji oko 25 000 – 30 000 bibliotečkih jedinica – ispričao je za BLINK portal Vladan Vukliš, pomoćnik direktora Arhiva RS. Sam objekat posjeduje posebne arhitektonske kvalitete, a unutrašnjost karakteriše dodatna muzeološka funkcija. [/av_image] Vojni objekti ovog tipa iz austro-ugarskog perioda obično su imali podrum, što nije slučaj sa ovom građevinom koja u svom sastavu ima prizemlje i jedan sprat. – Ovo je tipska komandna zgrada austrougarske vojske iz tog perioda i ovo je vjerovatno jedina sačuvana zgrada tog tipskog projekta koja nije izmjenjena i čuva se originalna forma. Zgrada nema podrum i to nama pogoduje zbog statike i tako da prizemlje zgrade možemo da koristimo za deponovanje materijala što iziskuje određeni statički pritisak – pojasnio je Vukliš.

Depoi se nalaze u prizemlju zgrade i u nekoliko pomoćnih objekata.

Renoviranjem depoa 2019. godine, arhivska građa je povećana za 75% zahvaljujući pokretnim stalažama koje čuvaju prostor. Prema propisima, arhivska građa se čuva u kutijama od impregniranog kartona. – Najstariji zapis koji se čuva u Arhivu Republike Srpske je filozofska rasprava Enurul Vehadž. U pitanju je prepis iz 17. vijeka i pripada Zbirci orijentalnih rukopisa i dokumenata kojih ima oko 50-ak što uvezanih što pojedinačnim i svi su pisani orijentalnim jezicima i datiraju iz Osmanskog perioda i koji su otkupljeni 60-ih godina od strane nekadašnjeg Arhiva Bosanske Krajine – rekao je Vukliš za BLINK . Jedan dio arhivske građe široj javnosti je dostupan i online na stranici arhipedija. Izvor: BLINK.BA