CRKVA SV. PETRA I PAVLA VIJEKOVIMA KRASI OKOLINU STOCA

Crkva sv. Petra i Pavla, podignuta prije 1505. Godine, nalazi se u selu Ošanići, udaljenom oko tri kilometra od Stoca. Posvećena je apostolima sv. Petru i Pavlu, a njen ktitor bio je vojvoda Radosav iz porodice Hrabrena Miloradovića koji je i sahranjen u njenoj priprati. Na Ošanićima je postojalo naselje sa vojvodama iz kuće Miloradović – Hrabrena. O društvenom položaju vlastele iz porodice Miloradović-Hrabren govore i dvije kamene sudačke stolice – svjedočanstva njihovog feudalnog statusa. Crkva je popravljana tridesetih godina XIX stoljeća. Godine 1923. podignut je mali zvonik na preslicu, koga ranije nije bilo. Objekat je u osnovi trikonhalan. Trikonhos nije česta graditeljska forma u vremenu nastanka crkve u Ošanićima, njihovo vrijeme nastanka datira ranije. Pripadaju centralnom tipu građevina, iako su često produžavane prema zapadnoj strani manjim ili većim pravougaonim prostorom. Oko 80 m zapadno od crkve nalaze se, jedna uz drugu, dvije kamene stolice klesane u dvije žive krečnjačke stijene. Stolice su klesane prosječnom tehnikom. Manja stolica je zapadno od veće i predstavlja mnogo grublji rad od veće. Istorijska cjelina Crkve sv. Petra i Pavla u Ošanićima u toku rata doživjela je oštećenja na zvoniku i na krovu trijema, gdje je centralni dio propao. Gornji dio zvonika je porušen i kameni ulomci leže razbacani oko objekta.

Tokom 2007. i 2008. godine, crkva je djelimično obnovljena, rekonstruisan je zvonik i vanjski priprat, i zaštićena je od daljeg propadanja.

Odlukom Komisije za zaštitu spomenika Bosne i Hercegovine, graditeljska cjelina – Crkva sv. Petra i Pavla, sa grobljem, sudačkim stolicama, dvorištem i zidom u Ošanićima proglašena je nacionalnim spomenikom BiH. TEKST I FOTO: Jovan Vidaković