DUHOVNI CENTAR I ISTORIJSKO BLAGO POTKOZARJA

U srcu šumovitih predjela planine Kozare, pored bistre rječice Moštanice, na svega 12 kilometara južno od Kozarske Dubice, smješten je čuveni manastir Moštanica.

FOTO: Vanja Stojanović

Ovaj prelijepi i značajni manastir Srpske pravoslavne crkve u Bosni i Hercegovini nosi bogatu istoriju i duhovno nasljeđe, premda precizni podaci o njegovom nastanku, ktitorima i majstorima koji su ga gradili nisu sačuvani. Brojne legende ukazuju na najmanje pet vijekova postojanja ovog duhovnog centra pravoslavnih zajednica Potkozarja.

Prvi pisani tragovi o manastiru datiraju iz 1579. godine, a pretpostavlja se da je obnovljen nešto ranije, za vrijeme patrijarha Makarija, rođaka velikog vezira Mehmed-paše Sokolovića.

Manastir Moštanica je kroz vijekove pretrpio mnogo toga – bio je osam puta paljen i pljačkan, ali je svaki put obnavljan. U novije vrijeme, manastir je dobio konak, kao i manju kapelu sa zvonikom.

Manastir Moštanica privlači mnoge turiste tokom cijele godine, a 19. avgusta ovdje se tradicionalno obilježava Preobraženje Gospodnje uz "Veče ojkače", natpjevavanje u tradicionalnoj narodnoj pjesmi.

Pored manastira se nalazi popularno izletište za mještane i goste, gdje posjetioce dočekuju prostrane poljane prošarane rječicom Moštanicom.

U blizini manastira rođen je Sveti đakon Avakum krajem XVIII vijeka, koji se upravo ovdje zamonašio. Nakon Hadži-Prodanove bune 1814. godine, Sv. Avakum je uhvaćen i doveden u Beograd, gdje su mu Turci ponudili da pređe na islam kako bi sačuvao život. Njegovo hrabro odbijanje i pjesma na putu do pogubljenja ovjekovječeni su u epskim narodnim pjesmama.

Od 2006. godine, 30. decembar, Dan Svetog prepodobnog mučenika đakona Avakuma, obilježava se kao krsna slava opštine Kozarska Dubica.

U blizini manastira Moštanica nalazi se i grob i spomenik poznatog hajduka i vođe ustanika Petra Popovića Pećije (1830.-1875.), koji je poginuo tokom Bosansko-hercegovačkog ustanka.

Posjetom manastiru Moštanica, ne samo da ćete otkriti mirno utočište i duhovni centar pravoslavlja, već i upoznati bogatu istoriju ovog kraja, isprepletenu herojstvom i legendama.