ČINJENICE KOJE MOŽDA NISTE ZNALI O NEVESINJU

Radio Nevesinje objavio je zanimljiv tekst o činjenicama koje možda niste znali o Nevesinju, a to je da je prvu školu u Kotaru nevesinjskom osnovao je Cvjetko Radović, u Brataču još 1842. godine.

Škola je radila preko 20 godina i za nju je rečeno da je „vrelo za sve one u Nevesinju koji su umjeli u to vrijeme čitati i pisati“. Prema prvom popisu stanovništva koji je uradila Turska 1865. godine u Nahiji nevesinjskoj živjelo je 7.285 „muških glava“. Stariji Nevesinjci tvrde da je Doderova česma prva javna česma u nevesinjskoj čaršiji. Bila je čest motiv na razglednicama iz perioda austrougarske okupacije. Dobila je ime po vlasniku zemljišta na kojem je napravljena.

Nevesinjka Angelina Jakšić (1871-1950), učesnica Prvog svjetskog rata i osnivač Nacionalne lige žena prva je Srpkinja koja je prevela srpske narodne pjesme na francuski jezik.

Kralju Petru je 1907. godine na rentgenu snimljena ruka s kuršumom zaostalim od Nevesinjske puške u kojoj je učestvovao pod pseudonimom Petar Mrkonjić. Ovo je najstariji rentgenski snimak u Srbiji. Prvu zvaničnu utakmicu SK „Ustaš“ odigrao je 8. oktobra 1933. godine u Nevesinju protiv SK „Vardar“ iz Mostara. Nevesinjski klub je nastupio u sastavu: Svrdlik, Gutić, Popović, Hajrović, Grubar, Marinović, Đokić, Biron, Samardžić, Vukićević, Maksimović. U turističkoj publikaciji „Ljeti i zimi u Jugoslaviji“ iz 1933. godine Nevesinje se opisuje kao prijatno ljetovalište koje mami svojom ljepotom i svježinom. Posebno se preporučuje dispanzer za plućne bolesti u Čovilovom gaju, šetnja kroz cerove gajeve u Miljevcu, 64 ljekovita gorska vrela među kojima se ističe Bukvićeva česma i odlična hrana u hotelu Milisava Glogovca.

Najviše kiše u jednom danu, 190 litara po metru kvadratnom, u Nevesinju je palo 18. novembra 1934. godine.

Dva dana kasnije izmjeren je najviši nivo Zalomke u istoriji. U Nevesinju je građanska škola otvorena 1935. godine. Imala je opšti i komercijalno trgovački smjer. Prvi upravnik bio je Drago Stijović. Nevesinjski građevinari iz GP „Bišina“ predvođeni velikim pregaocem Vukom Radošem samo u 1960. godini izgradili su u Nevesinju preko 200 stanova, ciglanu i mljekaru, a imali su i gradilišta u čitavom regionu.

Izvor: Radio Nevesinje / Foto: Miroslav Simović